SKKN Một số Biện pháp giáo dục hành vi Đạo đức cho học sinh lớp hai
Trẻ em như búp trên cành, biết ăn biết ngủ, biết học hành là ngoan” (Hồ Chi Minh). Thật vậy câu nói của Bác hồ như là một khẳng định đối với tâm sinh lý của các em ở lứa tuổi tiểu học. Chính vì thế trong quá trình dạy học để thực hiện hoàn thành nhiệm vụ giáo dục mà Đảng và nhà nước đã giao đòi hỏi người giáo viên phải chuẩn bị và đầu tư tất cả tinh thần, kiến thức cho sự nghiệp giáo dục của nước nhà.Những người làm công tác giáo dục, được xã hội tin cần giao cho nhiệm vụ đào tạo con người, giúp cho những thế hệ trẻ của đất nước có thể phát triển toàn diện về thể lực cũng như trí lực. Chúng ta phải đào tạo ra những con người vừa “hồng” vừa “chuyên” như lời Bác Hồ đã dặn.
Mặc dù môn Đạo đức cũng được nâng dần kiến thức lĩnh hội theo từng cấp, bậc, lớp, nhưng nhìn chung trào lưu giáo dục hiện nay chúng ta quá đặt nặng chất lượng kiến thức nên việc chăm chút hạnh kiểm của các em chưa được chú trọng đúng mức. Vì vậy, học sinh hiện nay kể cả học sinh Trung học cơ sở-Trung học phổ thông hành vi đạo đức không lễ phép bằng học sinh xưa kia, mọi ứng xử trong các hoàn cảnh được thực hiện một cách lấy lệ, hình thức. Bên cạnh đó việc giáo dục đạo đức cũng được xem là nhiệm vụ quan trọng trong công tác đào tạo của chúng ta. Bởi lẽ đánh giá một cách toàn diện về con người không chỉ có thước đo của thể chất, trí tuệ mà đạo đức cũng được xem là “chuẩn mực” để đánh giá sự phát triển tố chất con người. Phạm vi tri thức của các em còn hẹp, tư duy chưa có tính khái quát, tổng hợp, năng lực hành động chưa cao, chưa hành động vì người khác. Học sinh ở bậc Tiểu học là một thực thể hồn nhiên, tiềm tàng khả năng phát triển, mỗi học sinh tiểu học là một nhân cách đang hình thành. Đặc biệt đây là một cấp học mang tính quyết định cho một con người phát triển toàn diện sau này. Một đất nước muốn phát triển đòi hỏi phải có một hệ thống giáo dục tiến bộ toàn diện, không chỉ biết đào tạo có hiệu quả về mặt thông tin kiến thức, trí tuệ con người mà còn biết đào tạo ra những con người chuẩn mực ngay từ cấp tiểu học đối với học sinh lớp hai, tôi nghĩ việc tìm ra “Một số Biện pháp giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh lớp hai” là một vấn đề cần đem ra trao đổi, thảo luận để sớm tìm ra phương pháp, hướng đi đúng đắn, đem lại hiệu quả thiết thực trong công tác giáo dục đạo đức
Tóm tắt nội dung tài liệu: SKKN Một số Biện pháp giáo dục hành vi Đạo đức cho học sinh lớp hai

ộc diện HS có học lực trung bình yếu. Hoàn cảnh này làm tôi rất băn khoăn và lo lắng. Những giờ ra chơi, khi những HS khác vui đùa quấn quýt thì Luyến lẻ loi bị cô lập giữa chúng bạn. Tôi nhận thấy thói ích kỷ, phân biệt giàu nghèo ngoài xã hội cũng đã “nhiễm” vào ngôi trường sư phạm, mà cụ thể nhất là ở cách chọn bạn, đối sử với bạn qua hình thức, của học sinh lớp tôi Đây là vấn đề đáng lo ngại. Trong tiết học đạo đức về nội dung “Chia sẻ vui buồn cùng bạn” tôi không dành nhiều thời gian để kể những câu chuyện đạo đức, hay làm các bài tập tình huống trong sách. Sau khi giảng cho các em về cách ứng sử trong quan hệ bạn bè, tôi đã liên hệ đến trường hợp của em Luyến. Phân tích cho các em thấy hoàn cảnh khó khăn của Luyến chỉ có thể đáng thương chứ không hề đáng ghét, đáng bị cô lập. Đồng thời kêu gọi tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái giữa bạn bè trong lớp tôi quan sát thấy những giờ ra chơi sau em Luyến đã dần hoà đồng với bạn bè hơn, tôi chủ động an ủi - động viên em không nên mặc cảm, đồng thời tế nhị nhắc nhở những học sinh khác vui chơi tự nhiên cùng Luyến. Sau một thời gian được sự giúp đỡ của bạn bè và quan tâm của cô thì tình hình học tập của em được cải thiện và khả quan hơn. Đặc biệt là về tinh thần, em bắt đầu vui vẻ và hoà nhập với các bạn. Vừa rồi nhà trường tổ chức vận động giúp đỡ học sinh nghèo với chủ đề “Cây mùa xuân nhân ái”, học sinh lớp 2A đã góp tiền mua quà, mặt dù về vật chất không lớn nhưng thể hiện tình cảm bạn bè ấm áp, giúp em ăn tết vui vẻ hơn. Biện pháp 2. Tổ chức các hoạt động ngoại khoá xoay quanh nội dung của bài học đạo đức: a. Mục đích: Phương pháp giáo dục đạo đức xưa nay dựa trên hình thức vừa học vừa chơi. Giáo dục đạo đức mà chỉ dựa trên lí thuyết thì thường khô khan và nhằm chán. Hơn nữa trong các tiết dạy văn hoá, thời gian luôn vừa đủ để chuyển tải chương trình nên việc đưa những vấn đề đạo đức đến với các em vẫn còn hạn chế. Tổ chức những buổi sinh hoạt ngoại khoá hướng về những nội dung đạo đức là một việc làm cần thiết, việc giáo dục đạo đức sẽ trở nên phong phú, có hiệu quả và cuốn hút học sinh hơn. Nhà trường tạo điều kiện cho các em có sân chơi thú vị xoay quanh những trò chơi, xây dựng tiểu phẩm, thi kể chuyệnQua đó sé phát huy được sự hiếu động, hứng thú, giúp ích cho việc tiếp nhận những bài học đạo đức một cách tốt hơn. b. Tiến hành: Trong quá trình giảng dạy, nhà trường có tổ chức các lần sinh hoạt ngoại khoá cho các em nhưng vẫn còn thưa thớt, thỉnh thoảng, mang tính phong trào và chưa đủ để tạo nên những hiệu quả nhất định. Cần phải tổ chức thêm nhiều chương trình ngoại khoá gắn với những ngaỳ chủ điểm, những sự kiện lịch sử - như một cách giúp học sinh yêu hơn lịch sử dân tộc. Chương trình ngoại khoá có thể gồm nhiều hình thức đa dạng và phong phú:Thi kể chuyện, thi nói lời hay ý đẹp, thi tìm hiểu về tình trạng môi trường. b1. Thi kể chuyện: Đây là cuộc thi lí thú, khi áp dụng cho học sinh lớp 2 có những lợi thế nhất định, các em đã thông thạo mặt chữ nên việc tiếp cận, xâm nhập nội dung câu chuyện rất nhanh chóng. Khả năng kể chuyện của các em cũng rất tốt, thể hiện sự diễn cảm, nhập tâm vào nhân vật, làm cho cuộc thi trở nên phong phú, có hồn. Giáo viên sẽ thông báo trước hai tuần về nội dung cuộc thi, hướng dẫn cặn kẽ về nội dung của câu chuyện. Đặc biệt đề cao sự sáng tạo trong cách kể, đánh giá cao lối kể rõ ràng, diễn cảm. Sau mỗi lần các em kể giáo viên sẽ linh hoạt đặt câu hỏi cho mỗi em để đánh giá chính xác mức độ hiểu biết của mỗi em về nội dung câu chuyện. Đặt ra cho các em những câu hỏi tình huống để các em tự đặt vào hoàn cảnh bản thân suy nghĩ để rút ra bài học đạo đức cho mình. Căn cứ vào phong cách kể và cách trả lời có thông minh hay không mà giáo viên sẽ có phần thưởng cho từng em. Làm tốt được điều này sẽ tạo cho các em sự ham học, các em sẽ chăm chỉ thi đua với các bạn, qua đó mà có sự tiếp nhận tốt hơn về những giá trị đạo đức. Đồng thời qua cách sinh hoạt này sẽ giúp cho chúng ta phát hiện và kịp bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu kể chuyện tốt tham gia các cuộc thi kể chuyện do trường tổ chức. b2. Thi nói lời hay ý đẹp: Đây là hoạt động không những giáo dục các em về đạo đức mà qua đó giáo viên có thể giúp các em nói và viết tốt ngôn ngữ Tiếng Việt, sử dụng ngôn ngữ Tiếng Việt một cách trong sáng khi giao tiếp. Giúp ích cho việc dạy môn: Tập làm văn, luyện từ và câu Được học tập và rèn luyện trong môi trường văn hoá sư phạm, nề nếp nên tôi nghĩ hầu hết các em đều nói năng rõ ràng, lễ phép. Nhưng đồng thời, do quá trình tiếp xúc với môi trường xã hội (ngoài nhà trường), tuổi các em là tuổi hiếu động do chưa phân biệt rõ đâu là lời hay ý đẹp, đâu là lời lẽ thô tục nên đôi khi những ngôn ngữ không trong sáng đã xâm nhập vào tâm hồn các em. Hoạt động này giúp chúng ta giáo dục cách ăn nói trong sáng, có “Lời hay ý đẹp”. Giúp các em nhận thức và có sự sàng lọc khi tiếp nhận ngôn ngữ từ xã hội. Phát động những phong trào: Không nói tục không chửi thề; Gọi bạn xưng tên; Kính trên nhường dưới; Lễ phép với thầy cô - người lớn tuổi. Những lời ăn tiếng nói tưởng chừng đơn giản trong cuộc sống, nhưng để nói hay, nói sao cho diễn đạt tình cảm một cách xúc động, đối với các em là cả một vấn đề lớn. Nói trong sáng, lễ độ, đúng mực cũng là thước đo đánh giá đạo đức con người, qua những trò chơi như vậy sẽ tạo môi trường cho các em rèn luyện đạo đức một cách tích cực và có hiệu quả. Biện pháp3. Tổ chức những hoạt động cộng đồng - xã hội: Đây là việc làm rất có ý nghĩa nhằm hướng các em có cái nhìn xa và rộng về phái cộng đồng, nắm bắt được tinh thần và ý thức trách nhiệm với xã hội. Phối hợp cùng với nhà trường và địa phương tổ chức cho học sinh thăm viếng, quét dọn nghĩa trang liệt sĩ, di tích lịch sử. Tổ chức thăm, gặp mặt với mẹ Việt Nam anh hùng, các chú bác cựu chiến binh. Qua những hoạt động như vậy học sinh có dịp biết thêm về lịch sử địa phương, về những tấm gương, con người anh hùngQua đó mà xây dựng ở các em tình yêu quê hương, niềm tự hào sâu sắc về lịch sử và đặc biệt là hình thành ý thức sống tốt để thể hiện lòng biết ơn. Cho các em tham gia các hoạt động văn nghệ, thể thao, sinh hoạt cộng đồng trò chơi dân giando địa phương tổ chức dành cho thiếu nhi, giúp các em trở nên mạnh dạn, hoạt bát, tạo tinh thần đoàn kết, yêu cuộc sống. Đặc biệt là tổ chức cho các em tham gia những cuộc vận động phòng chống tệ nạn xã hội, bạo lực trường học, tuyên truyền về an toàn giao thông. Qua đó mà các em có được những kiến thức xã hội cần thiết hình thành nên ý thức kỉ cương, tuân thủ pháp luật. Tổ chức trồng cây xanh để làm đẹp cảnh quang, cho các em dọn dẹp, làm sạch những nơi công cộng, với những công việc vừa sứcđể các em có thói quen bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh nơi công cộng. Biện pháp 4. Tạo sự gắn bó với phụ huynh - Nhà trường- xã hội để giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh.. a. Mục đích: Giáo dục hanh vi đạo đức là một quá trình liên tục, mở rộng trong cuộc sống chứ không chỉ gói gọn trong phạm vi nhà trường. Thời gian các em học tập trong nhà trường chỉ chiếm 4 đến 7 giờ trong một ngày, bên cạnh đó có một khoảng thời gian dài các em tiếp xúc với cuộc sống gia đình, xã hội. Những gì tác động vào các em ở khoảng thời gian đó có ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành nhân cách, đến bài học đạo đức. Để trao đổi với phụ huynh học sinh về tầm quan trọng của việc giáo dục hành vi đạo đức cho các em trong độ tuổi này. Đồng thời hướng dẫn các bậc phụ huynh cách giáo dục các em và bố mẹ phải luôn là tấm gương sáng cho các con noi theo. Tôi phát cho mỗi phụ huynh một quyển phiếu liên lạc kèm theo mẫu theo dõi các hành vi của các em theo từng ngày, từng tuần. Đây là một trong những biện pháp hết sức quan trọng góp phần quyết định đến sự thành công của việc giáo dục đạo đức cho học sinh. GV phát phiếu liên lạc kèm theo mẫu theo dõi các hành vi của các em theo từng ngày, từng tuần. Cứ mỗi hành vi chưa đúng của các em là phụ huynh phải đánh vào một dấu nhân (x) và cuối tuần nộp lên cho giao viên. Căn cứ vào sự theo dõi của bố mẹ cuối tuần cô giáo sẽ nhắc nhở và giáo dục các em kịp thời. THỨ NỘI DUNG THEO DÕI HÀNG TUẦN ĐỐI VƠI HS Giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập Đi học đều, đúng giờ. Thực hiện tốt an toàn giao thông Lễ phép vâng lời ông bà, cha mẹ Giúp đỡ người khi gặp khó khăn Có Ý thức giữ vệ sinh nhà ở Thật thà, chia sẻ trong học tập Thứ hai Thứ ba Thứ tư Thứ năm Thứ sáu THỨ NỘI DUNG THEO DÕI HÀNG TUẦN ĐỐI VƠI HS Giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập Đi học đều, đúng giờ. Thực hiện tốt an toàn giao thông Lễ phép vâng lời ông bà, cha mẹ Giúp đỡ người khi gặp khó khăn Có Ý thức giữ vệ sinh nhà ở Thật thà, chia sẻ trong học tập Thứ hai x Thứ ba x x Thứ tư x x Thứ năm x x x Thứ sáu x Cuối tuần thu phiếu, kiểm tra và tông hợp sau đó, tôi sẽ nhắc nhở và giáo dục các em. Tương tự các em khác cũng như vậy, cứ cuối tuần là tôi nhận xét khen những em thực hiện tốt và nhắc nhở những em thực hiện chưa tốt về hành vi đạo đức để các em kịp thời khắc phục. b) Cách tiến hành : Từ trước đến nay trong quá trình giảng dạy Việc gặp gỡ GV và phụ huynh HS có nhiều hạn chế, chủ yếu tiếp xúc trong các cuộc họp phụ huynh mà thôi : đầu học kỳ. Cuối học kỳ. Cuối năm. Chỉ 3 lần gặp mặt trong khoảng thời gian họp ít ỏi không thể đủ để GVCN tiếp từng phụ huynh. Nếu trường hợp những bậc phụ huynh quan tâm nhiều thì không phải nói, còn những phụ huynh vì lý do nào đó trong cuộc sống mà không thể thường xuyên gặp gỡ GV để tìm hiểu về tình hình học tập của con cái. Điều này rất khó khăn cho các GVCN trong việc quan tâm dạy dỗ và giáo dục đạo đức cho HS. Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm. GV cần nắm rõ địa chỉ hay số điện thoại của phụ huynh HS, để có thể liên lạc những lúc cần thiết. Phải làm cho phụ huynh hiểu rằng thầy cô giáo là những người luôn luôn lo lắng dạy dỗ các em ân cần như những người cha, người mẹ khi các em ở trường học. Quí phụ huynh có sự thông cảm sẻ chia, cùng phối hợp với thầy cô để giáo dục đạo đức được diễn ra hiệu quả hơn. Đối với những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn cần được thầy cô quan tâm nhiều hơn trong quá trình giảng dạy. Đối với những HS cá biệt trong học tập cũng như đạo đức, chúng ta cần liên hệ thường xuyên với phụ huynh hơn. Bằng cách viết giấy mời phụ huynh những khi cần thiết cùng phụ huynh giải quyết những vấn đề khó khăn. Nhà trường, GVCN cùng với gia đình tạo một vòng tay giáo dục khép kín, một môi trường lành mạnh, “thân thiện” làm cho việc giáo dục đạo đức thường xuyên hơn, tích cực hơn, hiệu quả hơn VI) KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU : Qua một thời gian tìm hiểu thực trạng, nghiên cứu tìm ra phương pháp giáo dục và nhiều năm áp dụng vào công tác giảng dạy. Những biện pháp trên đã đem lại hiệu quả nhất định. Phương pháp giáo dục đạo đức với nhiều hình thức đa dạng và phong phú đã thực sự cuốn hút HS. Lớp học đã trở thành nơi mà các em có thể tin tưởng ở thầy cô, bạn bè mà bày tỏ những cảm nhận thơ ngây về cuộc sống. Tôi thấy các em đã làm chủ được những buổi sinh hoạt ngoại khoá, các tiết học đạo đức. Các em biết tạo cho mình nhận thức đúng đắn qua sự góp ý của bạn bè và sự hướng dẫn của thầy cô, tôi cảm thấy mình được lắng nghe, hiểu và gần gũi các em hơn sau mỗi tiết học, điều này giúp tôi dễ dàng bám sát quá trình học tập của các em. Trong tất cả các tiết học các em đã biết cách liên hệ đến tình yêu thương gia đình, tình bạn bè, thầy cô giáo, bảo vệ môi trường thiên nhiên. Biết lễ phép với người lớn, biết phân biệt đúng sai, biết nhận lỗi và sai lỗi. Các em đã hiểu được những giá trị đạo đức sống với nó bằng những hành động thực tiễn, nhìn nhận cuộc sống bằng con mắt đẹp, lạc quan và đầy ước mơ, xem cuộc sống đẹp như những trang cổ tích “ở hiền sẽ gặp lành”, điều ấy thực sự sẽ trở thành nền móng vững chắc cho các em thành con người có ích sau này Trên cơ sở khảo sát thực tế tình hình đạo đức của HS lớp 2A hiện nay như sau : Biết vâng lời Chưa vâng lời Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ Đầu năm 10 62,5% 6 37,5 Giữa kỳ I 12 75% 4 25% Cuối kỳ I 14 87,5% 2 12,5% VII) KẾT LUẬN : Những phương pháp mà tôi vừa trình bày trên đây chỉ nằm trong phạm trù suy nghĩ của một cá nhân. Xuất phát từ thực tế trong công tác giảng dạy. Chắc chắn sẽ còn nhiều chỗ thiếu sót. Chưa đủ. Việc giáo dục đạo đức là một quá trình lâu dài, không thể một sớm một chiều mà thành công được, nếu vội vàng, thiếu cố ganứg thì sẽ không mang lại hiệu quả. Người thầy giáo, cô giáo hơn lúc nào hết khi bắt tay vào công tác giáo dục đạo đức đầy gian nan cần phải có nhiều tâm huyết với nghề, có tình yêu trẻ thực sự, tôi không dám nói tất cả những gì trên đây là đủ, là phù hợp với tất cả các bạn đồng nghiệp trong quá trình giáo dục đạo đức. Để nghiên cứu ra một đề tài SKKN hãy cần phải có một thời gian suy ngẫm những vấn đề quan trọng hơn là chúng ta có thể áp dụng sáng kiến ấy vào chính trong công tác giảng dạy hay không. Hay nó chỉ mãi là sáng kiến là một đề tài chết?. Việc giáo dục đạo đức có muôn vàn cái khó phải vượt qua và đôi khi cũng thất bại qua nhiều thử nghiệm để tìm ra phương pháp giáo dục đúng đắn, thành công. Qua thực tế những gì tôi đã áp dụng theo những phương pháp đã trình bày. Đã mang lại hiệu quả nhất định. Tôi tin tưởng vào những gì đã và đang là hợp lý, đúng đắn với tình hình lớp tôi đang dạy, phù hợp với môi trường sư phạm trường tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai và tình hình giáo dục chung hiện nay. VIII) ĐỀ NGHỊ : Về mặt tổ chức : - Tổ chức thêm nhiều chương trình ngoại khoá, vào những ngày chủ điểm, kỷ niệm những sự kiện lịch sử để học sinh các khối lớp có điều kiện tiếp xúc, học hỏi và rút ra nhiều nhận thức quí giá. - Trong Nhà trường, đặc biệt giáo viên Tổng phụ trách đội cần quan tâm nhiều về việc đạo đức của học sinh, cần chủ trọng đưa nội dung giáo dục đạo đức vào trong phong trào thi đua hàng tuần để khen ngợi những tấm gương " Người tốt, việc tốt" để các em noi gương. - Tổ chức thêm nhiều phong trào trồng cây xanh ở qui mô phù hợp với năng lực của HS tiểu học trong khuôn viên nhà trường và mở rộng ra những nơi công cộng Nhà trường tổ chức những buổi chiếu phim cổ tích, lịch sử để góp phanà tác động vào trực quan học sinh. Giúp các em có những hiểu biết về lịch sử. Về mặt vật chất : Hiện nay cơ sở vật chất cảu trường tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai tương đối đầy đủ. Thế nhưng hy vọng trong tương lai sẽ hỗ trợ thêm hệ thống máy chiếu hỗ trợ cho công tác giảng dạy trở nên sinh động, hiệu quả. IX) PHẦN PHỤ LỤC : (Bổ sung sau) X) TÀI LIỆU THAM KHẢO : Bài viết dựa trên sự tìm hiểu những nội dung trong SGV môn đạo đức lớp 2 (nhà xuất bản Giáo dục) sách bài tập đạo đức lớp 2. (Nhà xuất bản Giáo dục). Ngoài ra tham khảo một số bài viết phóng sự về mô hình “Trường học thân thiện, HS tích cực” trên các báo điện tử. Tác giả: Nguyễn Thị Sô XI. MỤC LỤC TT Nội dung Trang I Tên đề tài 1 II Đặt vấn đề 1 III Cơ sở lý luận 3 IV Cơ sở thực tiễn 4 V Nội dung đề tài 4 1 Phương pháp thực hiện 4 2 Cách tổ chức thực hiện 5 VI Kết quả nghiên cứu 11 VII Kết luận 12 VIII Đề nghị 12 IX Phụ lục 13 X Tài liệu tham khaỏ 13 XI Mục lục 14 XII Phiếu dánh giá xếp loại TKKN 15
File đính kèm:
skkn_mot_so_bien_phap_giao_duc_hanh_vi_dao_duc_cho_hoc_sinh.doc