SKKN Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường Tiểu học

Giúp học sinh duy trì tốt nền nếp và thực hiện các nội quy, quy định của nhà trường.
* Nội dung
Giáo dục học sinh thông qua giờ chào cờ đầu tuần, qua các hoạt động của Đội, qua các giờ dạy văn hóa trên lớp, qua các hoạt động thực tế: tham quan, du lịch.
* Cách thực hiện
Ban giám hiệu xây dựng kế hoạch, họp liên tịch thảo luận, góp ý và triển khai tới các tổ chức, cá nhân để thực hiện
Thông qua giờ chào cờ đầu tuần:
+ Ban giám hiệu nhận xét tuyên dương khen thưởng hoặc phê bình các tập thể, cá nhân đã thực hiện tốt hoặc chưa tốt trong tuần. Rút kinh nghiệm những mặt làm được, những tồn tại, biện pháp giải quyết và phổ biến kế hoạch của tuần tiếp theo.
+ Tổng phụ trách nhận xét kết quả các mặt thi đua của công tác Đội trong tuần, phân tích những mặt tiến bộ và những mặt còn hạn chế của từng tập thể (cá nhân). Phổ biến nội dung thi đua của tuần tới. Công bố và trao cờ thi đua nhất tuần (nhất tháng) cho các tập thể.
Thông qua các hoạt động của Đội:
Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh tổ chức tốt các hoạt động do Hội đồng Đội huyện Thanh Trì phát động. Thông qua các ngày lễ kỉ niệm lớn trong năm như: 20 – 11, 22 – 12, 26 – 3  tổ chức tốt các hoạt động phong trào như văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; các hội thi: làm báo tường, biểu diễn thời trang, văn nghệTổ chức tốt các hoạt động nhân đạo từ thiện như: quyên góp quần áo, sách vở cũ, ủng hộ đồng bào lũ lụt
Thông qua các họat động đó góp phần tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức, ý chí, hành vi, lối sống cho học sinh.
Sau mỗi buổi sinh hoạt hoặc tổ chức các hoạt động tập thể phải nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm, biểu dương những tập thể, cá nhân thực hiện tốt và phê bình, nhắc nhở các tập thể, cá nhân làm chưa tốt.
Thông qua các giờ dạy văn hóa trên lớp:
Thông qua các giờ dạy văn hóa trên lớp, giáo viên cung cấp cho học sinh những chuẩn mực về hành vi, lối sống. Từ đó học sinh hiểu và rèn luyện hành vi của mình đúng so với chuẩn mực của xã hội. Qua các giờ dạy ở trên lớp, giáo viên đánh giá các hành vi, ứng xử của học sinh, từ đó kịp thời điều chỉnh nếu học sinh có những biểu hiện lệch lạc về đạo đức.
Việc giáo dục đạo đức thể hiện trước hết ở môn Đạo đức. Chính vì vậy, Ban giám hiệu nhà trường đã:
+ Sắp xếp thời khóa biểu giảng dạy môn Đạo đức ở tất cả các khối lớp vào thời gian phù hợp với tâm sinh lí lứa tuổi (không bố trí tiết Đạo đức vào cuối buổi dạy)
+ Chỉ đạo giáo viên dạy tốt môn Đạo đức, không tự tiện cắt xén hoặc bổ sung chương trình. Ở những mẫu truyện kể, tình huống, thông tin, tư liệu chưa phù hợp hoặc chưa hiệu quả, giáo viên có thể thay bằng những nội dung khác phù hợp. Giáo viên có quyền chủ động, sáng tạo khi sử dụng sách giáo khoa môn Đạo đức ở mỗi bài nhằm đạt mục tiêu, nội dung bài dạy.
+ Chỉ đạo giáo viên vận dụng linh hoạt mọi phương pháp, mọi hình thức dạy học để tạo cơ hội cho học sinh tiếp thu kiến thức. Dạy học Đạo đức là quá trình truyền thụ, chuyển hóa những giá trị, chuẩn mực đạo đức của xã hội thành niềm tin, tình cảm, hành vi đạo đức của học sinh. Điều đó chỉ có kết quả tốt khi học sinh hứng thú, tích cực, chủ động tham gia vào quá trình dạy học. Từ đó học sinh được suy ngẫm, được bày tỏ ý kiến, thái độ bản thân với các chuẩn mực đạo đức; tạo cơ hội cho học sinh được thực hành các chuẩn mực hành vi trước khi áp dụng vào cuộc sống.
+ Tăng cường dự giờ môn Đạo đức, coi trọng khâu góp ý, trao đổi sau tiết dạy. Qua đó kịp thời uốn nắn những tồn tại, phát huy ưu điểm. Từ đó giáo viên chủ nhiệm sẽ có ý thức tập trung vào việc giáo dục đạo đức cho học sinh nói chung, giảng dạy có hiệu quả môn Đạo đức nói riêng.
Ngoài môn Đạo đức, để giáo dục đạo đức cho học sinh, Ban giám hiệu chú trọng chỉ đạo giáo viên giảng dạy có hiệu quả bộ tài liệu “Giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh cho học sinh Tiểu học” ở các khối lớp. Chỉ đạo giáo viên giảng dạy các tiết “Giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh” đúng đặc trưng môn học, không lẫn lộn phương pháp dạy học Thanh lịch văn minh với môn Đạo đức. Khi dạy Thanh lịch – Văn minh, giáo viên cần tập trung cho học sinh thể hiện các hành vi, ứng xử cụ thể của bản thân trong từng tình huống giao tiếp cụ thể, không nặng về giải thích vì sao, tại sao. Giáo viên trong trường đã nắm được đặc trưng khi giảng dạy bộ tài liệu Giáo dục nếp sống Thanh Lịch - văn minh. Từ đó, các hành vi, thói quen ứng xử đẹp, có văn hóa dần được hình thành, góp phần vào việc giáo dục đạo đức cho học sinh ngày một hiệu quả.
Thông qua các hoạt động thực tế như tham quan, dã ngoại:
Tham quan, dã ngoại là môi trường tốt để giáo dục học sinh lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý thức tôn trọng, giữ gìn các di tích lịch sử, các danh lam thắng cảnh; ý thức giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường
Trước khi tổ chức đi tham quan, chỉ đạo đồng chí Tổng phụ trách, giáo viên chủ nhiệm cung cấp cho học sinh những hiểu biết cơ bản về nơi đến, đồng thời khuyến khích học sinh tự tìm hiểu thêm thông tin cũng như phổ biến những yêu cầu cần thực hiện khi tham gia.
Sau khi tham quan, dã ngoại yêu cầu đồng chí Tổng phụ trách nhận xét những tập thể, cá nhân đã tuân thủ tốt những nội quy, quy định tại nơi tham quan. Khen thưởng những học sinh có ý thức học tập, nâng cao hiểu biết và trau dồi đạo đức qua chuyến đi (kiểm tra bằng bài thu hoạch ngắn với những câu hỏi trắc nghiệm)
Nâng cao hiệu quả việc kiểm tra, đánh giá công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Biểu dương kịp thời gương người tốt việc tốt.
Mục tiêu
Giúp cho cán bộ quản lí, giáo viên, phụ huynh và bản thân học sinh thấy được những ưu điểm, nhược điểm, rút kinh nghiệm, tìm ra những nguyên nhân, biện pháp để nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh.
Động viên, khuyến khích, nhân rộng gương tập thể, cá nhân có tinh thần tu dưỡng và rèn luyện đạo đức tốt.
Nội dung
Xác định các tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá, xếp loại đạo đức làm căn cứ để cán bộ quản lí, giáo viên đánh giá và học sinh thực hiện.
Tổ chức kiểm tra đánh giá thường xuyên và xếp loại hạnh kiểm cuối kì, cuối năm.
Biểu dương kịp thời gương người tốt, việc tốt.
Cách thực hiện
Đối với ban giám hiệu
Ban giám hiệu tổ chức tuyên truyền, quán triệt rõ mục tiêu đánh giá xếp loại giáo dục đạo đức cho các thành viên của nhà trường. Cụ thể hóa các tiêu chí đánh giá làm cơ sở cho giáo viên đánh giá, học sinh rèn luyện.
Công tác kiểm tra, đánh giá của ban giám hiệu thực hiện có kế hoạch, thường xuyên qua các thông tin, báo cáo, qua các kênh phối hợp giáo dục. Kịp thời tuyên dương khen thưởng, phê bình, nhắc nhở những tập thể, cá nhân, thực hiện tốt và chưa tốt trước cờ hàng tuần. Tìm ra các nguyên nhân, bài học kinh nghiệm và kịp thời điều chỉnh kế hoạch.
Đối với giáo viên chủ nhiệm:
Giáo viên chủ nhiệm dựa vào các tiêu chí đánh giá đạo đức của ngành làm căn cứ để đánh giá kết quả rèn luyện đạo đức của học sinh. Ngoài ra còn dựa vào các tiêu chí thi đua của nhà trường, của Đội thiếu niên để nhận xét đánh giá việc tu dưỡng, rèn luyện của học sinh. Giáo viên chủ nhiệm phối kết hợp với cô tổng phụ trách, giáo viên bộ môn, phụ huynh học sinh để có kết quả đánh giá học sinh toàn diện ở mọi thời điểm, trong nhà trường cũng như ngoài nhà trường.
Đối với Đội Thiếu niên:
Với chức năng của một tổ chức của Đội viên, Đội Thiếu niên trong nhà trường (đại diện là đồng chí Tổng phụ trách) xây dựng tiêu chí đánh giá hoạt động của từng Chi đội, Sao nhi đồng. Xây dựng biểu điểm thi đua giữa các lớp, xây dựng tiêu chuẩn Đội viên thiếu niên của nhà trường để học sinh phấn đấu và thực hiện. Đánh giá kết quả thi đua của Đội không chỉ dựa vào việc kiểm tra, đánh giá của cô Tổng phụ trách, các giáo viên chủ nhiệm mà còn dựa vào đội ngũ “sao đỏ” – những học sinh ưu tú được hướng dẫn theo dõi, chấm điểm thi đua chéo giữa các lớp. Đánh giá các lớp yêu cầu đảm bảo chính xác, khách quan, tạo không khí thi đua tích cực giữa các lớp, các cá nhân. Kết nạp Đội những học sinh ưu tú, xứng đáng với tiêu chuẩn đề ra để làm tấm gương cho các học sinh khác noi theo.
Đối với cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội:
Cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội đánh giá ý thức học tập, đạo đức lối sống, ý thức chấp hành pháp luật và các quy định ở nơi cư trú của học sinh.
Thực nghiệm khoa học và kết quả
Mục đích thực nghiệm:
Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp.
Tổ chức thực nghiệm
Khi đã xác định được các biện pháp chỉ đạo cụ thể, tôi tiến hành áp dụng trong quá trình quản lý các hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường năm học 2017 -2018.
Đối với giáo viên, tôi đưa ra trao đổi và quán triệt việc thực hiện các biện pháp trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ chức các chuyên đề và các hoạt động giáo dục.
Các biện pháp này được áp dụng thường xuyên trong năm học và có tác động rõ rệt đến kết quả giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường.
Kết quả đạt được:
Sau khi áp dụng “Biện pháp quản lí giáo dục đạo đức học sinh ở trường tiểu học”, công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường đã có những bước tiến đáng kể. Cụ thể:
Về phía lãnh đạo:
Ban giám hiệu nhận thức sâu sắc hơn về tầm quan trọng của công tác quản lí giáo dục đạo đức trong nhà trường.
Xác định được vị trí đầu tàu của mỗi thành viên ban giám hiệu trong việc lên kế hoạch chỉ đạo thực hiện và kiểm tra kết quả công tác quản lí giáo dục đạo đức học sinh.
Chỉ đạo sát sao, có hiệu quả các tổ chức, ban ngành, cá nhân trong nhà trường làm tốt công tác giáo dục đạo đức. Phối kết hợp với các lực lượng bên ngoài nhà trường thường xuyên, hiệu quả, tạo được sự gắn kết giữa ba môi trường giáo dục là nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục đạo đức cho học sinh.
Về phía giáo viên chủ nhiệm:
Nâng cao nhận thức, tầm quan trọng và vị trí của mình trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
Kĩ năng sư phạm, nghiệp vụ công tác chủ nhiệm được nâng cao tạo tiền đề cho kết quả giáo dục đạo đức đạt hiệu quả hơn.
Về phía Công đoàn nhà trường:
Mối quan hệ của các thành viên trong nhà trường đã có nhiều thay đổi, mọi người gần gũi nhau hơn, thân thiện với nhau hơn nhưng không vì thế mà mất đi kỷ cương của nhà trường. Nhiều tấm gương điển hình mới trong công tác thi đua dạy và học, công tác chủ nhiệm, công tác từ thiện, công tác xã hội xuất hiện trong nhà trường. Giáo viên chủ động, sáng tạo tích cực đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao nghiệp vụ sư phạm.
Trong nhà trường không có hiện tượng giáo viên xúc phạm học sinh dưới mọi hình thức. Từ đó tạo được môi trường học tập tin cậy, an toàn, lành mạnh cho học sinh, làm cho học sinh yêu trường, yêu lớp, tích cực học tập và rèn luyện đạo đức
Về phía Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Mimh:
Hoạt động công tác Đội đi vào chiều sâu, có hiệu quả, gây được hứng thú cho học sinh khi tham gia các hoạt động Đội. Hình thức hoạt động của Đội phong phú, đa dạng, hấp dẫn học sinh.
Việc động viên, khen thưởng các tập thể, cá nhân từng tuần, từng tháng, từng đợt thi đua đã tạo động lực cho học sinh rèn luyện, trau dồi đạo đức bản thân và còn góp phần động viên, nhắc nhở bạn cùng tiến bộ.
Về phía học sinh:
Học sinh tích cực, chủ động học tập, được thoải mái bộc lộ khả năng, năng khiếu của mình qua các giờ học, các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Hầu hết các em thực hiện tốt nội quy, quy định của nhà trường, thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy, tích cực tu dưỡng và rèn luyện đạo đức. Một số hiện tượng vi phạm đạo đức thường thấy như đi học muộn, không giữ vệ sinh trường lớp, lấy đồ dùng học tập của bạn, lấy tiền của bố mẹ để mua quà vặtđã giảm hẳn. Đặc biệt hiện tượng học sinh đi học muộn hầu như không còn. Các giờ SHTT (chào cờ đầu tuần, thể dục giữa giờ, các ngày lễ kỉ niệm) học sinh đã có tiến bộ vượt bậc:
các em ngoan, trật tự, ý thức hơn khi tham gia hoạt động. Nếp tự quản đầu giờ, giữa giờ, chuyển tiết đã đi vào nền nếp, đảm bảo trật tự trong nhà trường, từ đó góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.
Có được những kết quả trên là do sự đồng thuận của tập thể sư phạm nhà trường: Ban giám hiệu, Ban chấp hành Công đoàn, Đội thiếu niên tiền phong, từng đồng chí cán bộ, giáo viên, công nhân viên trong nhà trường. Sự phối kết hợp của Ban đại diện cha mẹ học sinh với nhà trường và với từng phụ huynh học sinh. Mỗi biện pháp được áp dụng trong việc quản lí giáo dục đạo đức cho học sinh như đã nêu đều có thế mạnh riêng, không có biện pháp nào là vạn năng. Khi triển khai luôn chú ý thực hiện đồng bộ, có hệ thống các biện pháp để công tác giáo dục đạo đức cho học sinh đạt hiệu quả cao nhất.
Kết luận
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
Đạo đức là gốc, là nền tảng của sự phát triển nhân cách con người. Ở mọi thời đại, mọi quốc gia, vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức là công việc quan trọng luôn được quan tâm và tạo mọi điều kiện. Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh đang trở nên cấp bách và cần thiết. Ngay từ lứa tuổi học sinh Tiểu học, giáo dục đạo đức lại phải càng được quan tâm và coi trọng. Nó là nhân tố quyết định đến nhân cách con người, gắn với nền văn hóa xã hội. Ở nước ta, mục tiêu của giáo dục là đào tạo ra những con người phát triển toàn diện. Do đó, công tác quản lí giáo dục đạo đức học sinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong mọi nhà trường phổ thông nói chung, trường tiểu học nói riêng.
Xuất phát từ yêu cầu đó, nhà trường luôn chú trọng giáo dục đạo đức cho học sinh. Các biện pháp quản lí giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường năm học 2017- 2018 với những kết quả nêu trên là bằng chứng cho thấy sự nỗ lực của tập thể sư phạm nhà trường, phụ huynh học sinh và các lực xã hội trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh của trường. Với mục đích làm cho học sinh không những học giỏi mà còn chăm ngoan để xứng đáng với truyền thống hiếu học của địa phương. Góp phần làm rạng danh vùng đất, quê hương nhà giáo Chu Văn An - người Thầy của muôn đời mà các thế hệ học sinh luôn tôn kính và vẫn nối tiếp nhau học tập, noi theo tấm gương tu dưỡng đạo đức của Người.
Khuyến nghị
Với Sở Giáo dục và đào tạo Hà Nội
Tổ chức bồi dưỡng kĩ năng quản lí, giáo dục đạo đức học sinh cho cán bộ quản lí.
Tổ chức các buổi hội thảo, chuyên đề về giáo dục đạo đức học sinh cho giáo viên.
Với phòng Giáo dục và đào tạo
Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng sư phạm, nghiệp vụ chủ nhiệm cho giáo viên, nhất là giáo viên mới tuyển dụng.
Tổ chức các chuyên đề về các tiết dạy hay qua cuộc thi giáo viên chủ nhiệm giỏi để giáo viên cùng học tập.
Trên đây là những biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức cho sinh ở trường Tiểu học mà tôi đã áp dụng trong năm học 2017-2018. Rất mong nhận được sự góp ý của các cấp lãnh đạo, các bạn bè đồng nghiệm để kinh nghiện ngày càng hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 4 năm 2018.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học, BGD- ĐT, 2006.
Đặng Quốc Bảo – Vấn đề Quản lí và quản lí nhà trường, trường ĐHQG Hà Nội, 2010.
Hồ Chí Minh – Về vấn đề giáo dục đạo đức, NXB Chính trị quốc gia, 1990.
Makarenkô.A.C – Tuyển tập các tác phẩm sư phạm, NXB Giáo dục,1984.
Nguyễn Quốc Chí – Nguyễn Thị Mỹ Lộc – Đại cương khoa học quản lí, NXB Đại học quốc gia Hà Nội, 2010.
Nguyễn Sinh Huy - Đạo đức và phương pháp dạy học đạo đức ở trường Tiểu học, NXB Giáo dục, 2002.