Sáng kiến kinh nghiệm Hình thành thói quen đạo đức cho học sinh lớp 2

ày đến trường là một ngày vui. Ngoài những giờ học, vào giờ ra chơi nên tổ chức cho học sinh vui chơi với các trò chơi dân gian như: nhảy dây, bắn bi, bịt mắt bắt dê, thi kể chuyện, thi chạy nhanh, thi hát hay múa dẻo, ô ăn quan, chơi chuyền... Hoặc tập cho học sinh những bài tập thể dục với gậy, vòng để rèn luyện thân thể vui chơi nhưng bổ ích.
Ngoài giờ học chính khóa, tổ chức các hoạt động ngoại khoá cho học sinh tham gia. Chẳng hạn, tổ chức cho học sinh thăm các di tích lịch sử, di tích văn
hoá để học sinh học tập các tấm gương của các danh nhân hoặc đến thăm các danh lam thắng cảnh, các khu vui chơi giúp các em có cơ hội vận dụng những điều đã học vào thực tế.
Lứa tuổi Tiểu học, học sinh rất ham hoạt động do đó cần phải tổ chức cho các em được tham gia các hoạt động “chơi mà học – học mà chơi” như tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, vẽ tranh nói về ước mơ của em, về chủ đề môi trường...
Ở trường Tiểu học, hoạt động ngoài giờ lên lớp rất phong phú, đa dạng. Trong đó, có những hoạt động được tổ chức thực hiện theo tiến độ thời gian hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng.
Ví dụ: hoạt động 15 phút truy bài đầu giờ, đọc báo, văn nghệ; 30 phút ra chơi thì bao gồm thể dục giữa giờ, vui chơi giải trí; chào cờ đầu tuần; sinh hoạt Sao; hoạt động thi đua trong tháng; hoạt động hè ở địa phương..., có những hoạt
động được tổ chức theo chủ điểm để kỷ niệm các ngày lễ lớn như: Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11; mời các vị lão thành cách mạng đến ôn lại truyền thống của bộ đội nhân ngày 22/12..
Có những hoạt động được tổ chức nhằm đáp ứng các yêu cầu của Xã hội. (Ví dụ: hoạt động nhân đạo từ thiện, đền ơn đáp nghĩa như ủng hộ đồng bào vùng lũ lụt, vùng khó khăn, ủng hộ các bạn nghèo vui xuân; hoạt động văn nghệ, thể thao, tham quan du lịch, thăm các gia đình chính sách; hoạt động bảo vệ môi trường...). Các hoạt động ngoài giờ lên lớp có vai trò giúp học sinh củng cố, mở rộng, khắc sâu tri thức khoa học nói chung và tri thức đạo đức nói riêng. Ngoài ra, Giáo viên chủ nhiệm phối hợp với Liên đội hình thành các câu lạc bộ, đội nhóm sở thích như Câu lạc bộ cờ vua, Đôi bạn cùng tiến,
Qua hoạt động ngoài giờ lên lớp, học sinh có cơ hội được vận dụng kiến thức vào thực tiễn, rèn luyện các phẩm chất đạo đức, các giá trị nhân văn và kĩ năng ứng xử trong cuộc sống...Do đó, có thể khẳng định hoạt động ngoài giờ lên lớp là một hình thức quan trọng để giáo dục học sinh.
Để tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp đạt được kết quả như mong muốn, việc xây dựng kế hoạch là rất cần thiết, bao gồm kế hoạch hoạt động cho từng ngày, từng tuần, từng tháng, từng chủ điểm, từng học kì và từng năm học. Trong đó cần nêu rõ nội dung giáo dục đạo đức được thể hiện trong từng hoạt động được tổ chức. Vì thế muốn tổ chức tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp tôi phải học hỏi, tìm hiểu thu thập thông tin về thực tế cuộc sống, tình hình chính trị xã hội để cung cấp triển khai nội dung cho các em học sinh. Tuy nhiên, để có được bản kế hoạch khoa học, phù hợp với đặc điểm nhà trường thì cần phối hợp chặt chẽ giữa tổng phụ trách đội, nhà trường, nên thiết kế và tổ chức một số hoạt động mẫu có lồng ghép nội dung giáo dục đạo đức để học sinh học tập.
Ví dụ: Chọn hoạt động theo mẫu ở chủ điểm tháng 11: “Biết ơn thầy cô giáo”. Nội dung của chủ điểm bao gồm nhiều hoạt động đa dạng như thi đua nề nếp học tập tốt, giờ học tốt, giành nhiều điểm 10 kính tặng thầy cô, mít - tinh kỉ niệm và biểu diễn văn nghệ, thi viết chữ đẹp, thi kể chuyện... Mục tiêu của các hoạt động này nhằm giáo dục ý thức “Tôn sư trọng đạo”. Điều đó được thể hiện bằng lòng tôn kính, chăm chỉ học tập giành nhiều điểm tốt, vâng lời thầy cô...
Về cách thức tổ chức, điều kiện thực hiện, thời gian,...cần phải được thiết kế, lên kế hoạch khoa học, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của nhà trường. Trong quá trình thực hiện nên phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để tạo điều kiện về mọi mặt để tổ chức tốt hoạt động.
Khi đánh giá, cần xây dựng tiêu chí, chuẩn mực đánh giá cho mỗi hoạt động cụ thể và sử dụng nhiều hình thức kiểm tra nhằm thực hiện cho việc đánh giá kết quả hoạt động một cách khách quan, công bằng, chính xác, tạo tâm lý phấn khởi, tích cực thi đua hoạt động ở học sinh.
Ví dụ: Hình thức kiểm tra từ trên xuống, kiểm tra chéo, kiểm tra của đội sao đỏ, lớp trực tuần...) Hàng ngày, học sinh thực hiện hành vi đạo đức theo mẫu các chuẩn mực được học ở mọi lúc, mọi nơi trong các mối quan hệ, các tình huống khác nhau. Nhờ việc thực hiện thường xuyên như vậy hành vi của các em sẽ trở
thành kỹ xảo thói quen bền vững (như lễ phép với người lớn tuổi, đi thưa về chào, bỏ rác đúng nơi quy định, giữ gìn trật tự vệ sinh nơi công cộng)
Biện pháp 3: Giáo dục hình thành thói quen đạo đức thông qua các tình huống giáo dục.
Khi luyện tập hành vi đạo đức cho học sinh có thể sử dung biện pháp tạo tình huống giáo dục, tức là chủ động tạo ra tình huống đạo đức một cách tự nhiên, đặt ra cho học sinh một cách “tình cờ”. Trước tình huống đó, các em tự lựa chọn cách ứng xử cho mình. Khi đó, việc thực hiện hành vi của trẻ không do thầy cô, cha mẹ, bạn bè ép buộc mà hoàn toàn theo ý thức, thái độ tự giác của các em. Từ đó, học sinh biết lựa chọn hành vi sao cho phù hợp chuẩn mực đạo đức, trên cơ sở luyện tập các hành vi lặp đi lặp lại nhiều lần hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng sẽ hình thành nên những thói quen tích cực và bền vững.
Mặt khác, phương tiện quan trọng để tập thói quen hành vi là chế độ giờ giấc.Việc tuân thủ theo chế độ giờ giấc có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp 2 nói riêng, vì ở các em, ý chí chưa hình thành đầy đủ.Với chế độ giờ giấc nghiêm ngặt, chặt chẽ sẽ giúp trẻ củng cố các hành động tích cực, điều khiển ước muốn của mình, tạo ra các thói quen tích cực. Ngoài những việc làm trên, chúng ta có thể sử dụng thêm những gương danh nhân, những gương đạo đức thực tế trong cuộc sống sẽ trở nên cụ thể hơn, sinh động hơn và có sức thuyết phục hơn để kích thích các em bắt chước theo.
Đối với các học sinh chưa ngoan, tôi luôn tìm hiểu cặn kẽ nguyên nhân, phân tích những sai trái cho học sinh hiểu đồng thời nhắc nhở nhẹ nhàng, trao đổi trực tiếp với các em. Khi các em có tiến bộ tôi khuyến khích, động viên để các em phấn khởi, tự tin thêm vào năng lực của mình và từ đó mong muốn cố gắng tiếp tục thực hiện tốt hoạt động hành vi đó, đồng thời tạo nên dư luận tập thể lành mạnh khi các em biết ủng hộ, tán thành, khen ngợi.
Biện pháp 4: Giáo dục hình thành thói quen đạo đức thông qua việc đồng hành cùng giữa giáo viên với gia đình.
Để giáo dục đạo đức cho học sinh cần giáo dục sự liên hệ giữa nhà trường, giáo viên với gia đình. Kết quả giáo dục đạo đức của học sinh còn chịu sự ảnh hưởng của gia đình. Nhờ đó, mà giúp các em phát huy những mặt mạnh của bản thân như giúp đỡ bạn, nhân hậu, vị tha khi bạn không phải với mìnhĐồng thời, tôi cũng trao đổi với gia đình qua điện thoại, hoặc gặp trực tiếp thông báo về trường hợp học sinh có những biểu hiện cá biệt để cùng phối hợp giáo dục đạo đức đạt kết quả tốt hơn.
Qua đó, tôi sẽ làm công tác tư vấn giúp cha mẹ các em hiểu rõ về giáo dục đạo đức cho học sinh với những vấn đề cơ bản sau:
Trách nhiệm của gia đình trong việc phối hợp với nhà trường để giáo dục đạo đức cho con em họ.
Ngoài ra, gia đình cũng cần tạo điều kiện thuận lợi (Phương tiện dụng cụ học tập, thời gian học tập, vui chơi giải trí...) cho con em mình học tập và rèn luyện, đồng thời dành sự quan tâm chăm sóc và tạo bầu không khí gia đình đầm ấm, hạnh phúc
*Phối hợp với chính quyền địa phương và các đoàn thể xã hội: Thực chất đây là sự liên kết giáo dục giữa nhà trường với xã hội. Các lực lượng xã hội gồm: chính quyền địa phương, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Chữ thập đỏ cùng liên kết để giáo dục các em. Trên cơ sở đó, tổ chức các hoạt động như: tuyên truyền công tác bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh công cộng, an toàn giao thông, tham quan di tích lịch sử
Điều đặc biệt quan trọng là mỗi thành viên của lực lượng xã hội khi tham gia công tác phải thực sự gương mẫu, là tấm gương về lao động, công tác, nhân ái, vị tha, văn minh trong quan hệ ứng xử với mọi ngườiđó là những tấm gương sống động và mạnh mẽ sẽ ảnh hưởng tích cực đến việc hình thành nhân cách của các em và đây cũng chính là môi trường tốt và lành mạnh để các em thể hiện rõ hành vi của mình. Giáo viên là yếu tố cốt lõi, là người khởi xướng và thực hiện, là tấm gương sáng tự học và tự rèn cho học sinh noi theo. Mọi cử chỉ
lời nói của giáo viên đều có ảnh hưởng sâu sắc đến học sinh lớp mình chủ nhiệm cho nên nếu các hành vi đó không mẫu mực cũng sẽ làm cho học sinh dễ bắt chước theo. Mọi cử chỉ nói năng, ăn mặc, đi đứng, thái độ biểu hiện của giáo viên đều có ảnh hưởng nhất định đến nhân cách học sinh.
Chính vì thế, mà tôi luôn không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trau dồi phẩm chất đạo đức, luôn mẫu mực trong cuộc sống, thiết lập mối quan hệ thường xuyên, thân thiết quan tâm gần gũi với các em như một người chị, người mẹđể dẫn lối chỉ đường nhằm hoàn thiện nhân cách đạo đức cho các em. Kỹ năng thể hiện hành vi của các em là quan trọng nhất và cũng là khó khăn nhất, nên trong công tác giảng dạy tôi luôn cố gắng hướng các em vào những việc làm, hành động cụ thể để các em thực hiện được những hành vi tích cực đó trong cuộc sống hằng ngày.
VI: KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
Trong thực tế áp dụng các kinh nghiệm trên, tôi nhận thấy học sinh do lớp mình phụ trách có những bước tiến triển sau:
Hình thành cho các em ý thức về những chuẩn mực hành vi đạo đức (tri thức và niềm tin) tạo nên những giá trị đạo đức phù hợp với những chuẩn mực quy định.
Giáo dục cho các em những xúc cảm, thái độ tình cảm đúng đắn liên quan đến những chuẩn mực hành vi quy định.
Hình thành được cho các em những kỹ năng, hành vi phù hợp với các chuẩn mực và trên cơ sở đó rèn luyện thành thói quen đạo đức tích cực.
Vận dụng những thói quen đạo đức trong cuộc sống hàng ngày của học sinh.
Sau đây là bảng kết quả so sánh đối chứng sau khi thực hiện đề tài :
(Lần 1: Đầu năm; Lần 2: Cuối HKI; Lần 3: Giữa HKII)
Số
Lần
Năng lực
Môn học và hoạt động giáo dục

HS
KT
Phẩm chất


52em

Lần 2
Đ
CĐ
HTT
HT
Chưa HT
Ghi chú
52
100%
0
0%

33

63,4%

17

32,6%

2

4%

52em
Lần 3
52
100%
0
0%
38
73,0%
14
27,0%
0
0%
Qua phần đối chứng sau khi thực hiện đề tài thấy chất lượng môn học và hoạt động giáo dục của học sinh trong lớp 2A3 thay đổi rõ rệt. Tỉ lệ các em học sinh đã thể hiện sự cố gắng phấn đấu trong học tập và rèn luyện để đạt được kết quả cao. Cụ thể với môn học và hoạt động giáo dục thì đầu năm học có em chưa hoàn thành hai môn Toán hoặc Tiếng Việt.
PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
BÀI HỌC KINH NGHIỆM.
Trong quá trình dạy và áp dụng những kinh nghiệm trên nhằm góp phần hình thành nên những thói quen đạo đức cho học sinh ở lớp 2, tôi cũng đã đọc kỹ và tìm hiểu nội dung chương trình môn học Đạo đức của lớp 2. Điều này rất có ích để tôi giáo dục đạo đức tốt hơn cho học sinh. Bên cạnh đó tôi cũng rút ra được một vài kinh nghiệm trong việc dạy học, tổ chức các hoạt động trong việc hình thành những thói quen đạo đức cho học sinh Tiểu học.
Nắm vững mục tiêu, nội dung chương trình, chuẩn bị bài giảng chu đáo để tiết học thêm phong phú, đa dạng, sôi nổi, các em tiếp thu bài tốt hơn như thế kiến thức sẽ khắc sâu hơn.
Kết hợp tốt các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học làm cho tiết học trở nên nhẹ nhàng, tự nhiên đạt hiệu quả cao.
Tổ chức tốt các hoạt động ngoài giờ lên lớp, các tiết dạy ngoại khoá, các buổi sinh hoạt tập thể với nhiều chủ đề, nội dung phong phú, đa dạng về hình thức tổ chức để cuốn hút các em tham gia.
Liên hệ thực tế, thực hành vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống hàng ngày và luyện tập lâu dài để trở thành những thói quen tích cực và bền vững. Tạo cơ hội cho trẻ được thể hiện các hành vi đạo đức một cách tự nhiên, các hành vi đó khi được lặp đi lặp lại sẽ trở thành các thói quen đạo đức. Phải làm cho trẻ thấy rằng việc thể hiện các hành vi đạp đức đã được học không chỉ là cách để chứng tỏ đã thuộc bài, hiểu bài mà đó là “lẽ đương nhiên” phải thực hiện, là điều cần phải có ở mỗi người.
Thường xuyên kiểm tra đánh giá, tuyên dương những hành vi đúng, phát triển những gương người tốt việc tốt, kịp thời uốn nắn những biểu hiện sai lệch của học sinh để các em rèn luyện đúng hướng.
Phối hợp chặt chẽ giữa: Gia đình – Nhà trường – Xã hội, các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để giáo dụcđạo đức tốt cho học sinh.
Ngoài ra giáo viên phải luôn có ý thức rèn luyện tay nghề, bồi dưỡng khả năng nghiệp vụ chuyên môn, không ngừng học hỏi để vươn lên, phải tích cực sáng tạo, tìm tòi suy nghĩ thiết kế nên một giờ học có nhiều hoạt động, nội dung phong phú, phát huy tính tích cực, khắc sâu tri thức cho học sinh. Nên thường xuyên trau dồi phẩm chất tư cách đạo đức, luôn là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Những giáo viên có lòng yêu nghề mến trẻ, luôn đào sâu suy nghĩ, tìm tòi cái mới để dạy, luôn đưa các mới đã được tìm hiểu kỹ vào giảng dạy thì giáo viên đó sẽ thành công, sẽ đạt được kết quả mĩ mãn trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh.
KHUYẾN NGHỊ.
Muốn làm tốt công tác chủ nhiệm lớp cần có sự quan tâm giúp đỡ của nhiều các ban ngành đoàn thể. Vì vậy tôi có một số ý kiến đề xuất như sau:
-	Một số cha mẹ HS phải chú ý chăm sóc con cái chu đáo hơn nữa. Giáo dục, kèm cặp các em học đúng phương pháp.
Bản sáng kiến về công tác chủ nhiệm lớp của tôi chắc còn nhiều thiếu sót. Tôi rất mong được sự đóng góp của các cấp lãnh đạo cũng như của tất cả các quý thầy cô đã từng làm công tác chủ nhiệm lớp để cho đề tài ngày càng hoàn thiện hơn góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Tôi xin chân thành cảm!
Hà Nội, ngày 6 tháng 3 năm 2020.
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm do mình viết, không sao chép nội dung của người khác.
Người viết
Nguyễn Thị Thanh Thúy
TÀI LIỆU THAM KHẢO
“Công tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông”- NXB Giáo dục
Điều lệ trường Tiểu học.
. Luật Giáo dục - 2005 – Bộ GD - ĐT
Luật phổ cập Giáo dục Tiểu học.
Tâm lí học đại cương – PGS Nguyễn Quang Uẩn ( chủ biên)
“Những điều giáo viên chủ nhiệm cần biết” NXB Lao động -2009
Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục (Hà Nội 1996- PTS Phạm Viết Vượng (chủ biên)) .
Các tạp chí Giáo dục và thời đại.
Các chuyên đề Giáo dục Tiểu học của Vụ giáo dục Tiểu học.
UBNDQUẬN THANH XUÂN
TRƯỜNG TH THANH XUÂN BẮC
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

BIÊN BẢN ĐÁNH GIÁ TÍNH HIỆU QUẢ DO CÁC GIẢI PHÁP SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐẶT RA
Tác giả: Nguyễn Thị Thanh Thúy
Đơn vị : Trường Tiểu họcThanh Xuân Bắc
Tên SKKN: Hình thành thói quen, đạo dức cho học sinh lớp 2
Môn: Đạo đức
Đánh giá của tổ chuyên môn :
- Sáng kiến kinh nghiệm đã đề xuất được một số giải pháp nhằm hình thành thói
quen, đạo dức cho học sinh lớp 2.
- Các giải pháp mà đề tài đưa ra có hiệu quả, phù hợp với thực tiễn đơn vị và đối tượng nghiên cứu, áp dụng.
 Ngày tháng năm 2020
 Tổ trưởng CM Hiệu trưởng 
 (Ký, ghi rõ họ tên)
 Hoàng Diệu Hương